“… Heyecan kelimesi basitçe, ister metaforik isterse edebi açıdan olsun, özsel duyguları ‘hareketlendirmek’ biçiminde tanımlanabilir. İşte bizi kendi potansiyel ve hedeflerimizin peşinde koşmaya sevk eden, en içten değerlerimiz ve özlemlerimizi harekete geçiren ve onları, hakkında düşündüğümüz şeylerden yaşadığımız şeylere dönüştüren, duygusal zekadır…”
(Cooper ve Sawaf, 2010:xi)

Genel kanının aksine duygusal zeka, sadece duyguların önemli olduğu varsayımı değildir. Kavram; doğru kararlar vermek, sorunlar karşısında en doğru tutumu sergilemek ve değişime ayak uydurup başarıya ulaşmak için duyguların önemli ve çok gerekli olduğu anlamını taşımaktadır.

Duygularımızın, davranışlarımızı ve düşüncelerimizi nasıl etkilediğinin farkında olmak, temel bir duygusal zeka yeterliliğidir. Bu duygusal farkındalık, duygularımızı yönetmek, performansımızı geliştirmek, motivasyonumuzu sürdürmek, çevremizdeki insanların duygularını ve ihtiyaçlarını doğru olarak anlamak, liderlik ve başarı yolunda gerekli becerileri geliştirmemiz için bize rehberlik eden pusulamızdır.

Duygusal zeka, bireyin duygularının farkında olması, uygun ve tutarlı olarak ifade etmesi, duygularını yönetmesi ve bu becerileriyle, yaşamının tüm alanlarını zenginleştirmesini sağlayan ‘kişisel’ ve ‘kişilerarası’ yeterliliklerin tümüdür.

Duygusal zekanın temelini oluşturan kişisel yeterlilikler, bireyin kendini tanıması ve yönetmesiyle ilgilidir. Delphi’deki Apollon Tapınağı’nın girişinde yazan “Gnothi Seauton”, “Kendini Bil!” sözü, her yolda her yolcuya söylenmiş, düşünce tarihinin en eski özdeyişidir. Bireyin kendini tanıması, duygularının farkında olması, güçlü ve zayıf yönlerini bilmesi, duygularını yöneterek, düşünceleri ve davranışları üzerinde kontrol sahibi olabilmesidir.